γράφει ο Βασίλης Στίγκας
Πρόεδρος της Κ.Ο. ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ
Στην πολιτειολογία υπάρχει ένα παλαιό αξίωμα, «κυβερνάν εστί προβλέπειν». Σε αυτό ανήκει ο εθνικός κυβερνήτης Ιωάννης Μεταξάς, ο οποίος με την ορθή πρόβλεψη των διεθνών εξελίξεων και του επερχόμενου Πολέμου, προπαρασκεύασε το λαό και τη χώρα για να μπορέσουν να πραγματοποιήσουν το Έπος του Σαράντα. Το ιστορικό «ΌΧΙ» του Μεταξά και το αθάνατο Ελληνικό Έπος των Ελλήνων είναι γραμμένα με χρυσά γράμματα στις σελίδες της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας ιστορίας. Η Ελλάς ευτύχισε εκείνη την εποχή να έχει στο τιμόνι της έναν Εθνικό Κυβερνήτη, ο οποίος ενέπνευσε αισιοδοξία στο λαό για τη νίκη και την εποποιία που ακολούθησε τις Ελληνικές λόγχες επάνω στα παγωμένα βουνά της Β. Ηπείρου. Ο Ιωάννης Μεταξάς ήταν ο στιβαρός εκείνος ηγέτης που καθημερινά επαγρυπνούσε στις Ελληνικές επάλξεις.
Ο Ελληνικός λαός εκείνο το παγωμένο βράδυ του Οκτωβρίου μετά από την κούραση της ημέρα κοιμόταν ειρηνικά. Την νύχτα της 27ης ξημερώνοντας η 28ηΟκτωβρίου τίποτα δεν προμήνυε αυτό που επρόκειτο να συμβεί την αυγή. Τρείς το πρωί, νύχτα ακόμη, ο Ιταλός πρέσβης κτυπούσε την πόρτα του Έλληνα Πρωθυπουργού. Έφερε μαζί του το τελεσίγραφο των Ιταλών. Δίχως περιστροφές ζητούσε την «άνευ όρων παράδοση». Στο τέλος του ιταμού αυτού κειμένου υπήρχε η απειλή: «…Εάν τα Ιταλικά στρατεύματα ήθελον συναντήσει αντίστασιν, η αντίστασιςθακαμφθή δια των όπλων και η Ελληνική Κυβέρνησις θα φέρει τας ευθύνας, αι οποίαιήθελον προκύψει εκ τούτου». Η απάντηση του Μεταξά ήταν αυτή που δίνουν κάθε φορά οι Έλληνες, δια μέσου όλων των εποχών προς όλους τους επιδρομείς, που είχαν δοκιμάσει να κατακτήσουν την γη τους. «ΟΧΙ»! Με το «ΌΧΙ» αυτό ξεκίνησε η μεγάλη ημέρα των Ελλήνων, η 28η Οκτωβρίου 1940. Ο Εθνικός Κυβερνήτης ακολούθησε την παράδοση αυτού του τόπου. Πέταξε στα σκουπίδια το ιταμό τελεσίγραφο.
Τρεις ώρες προθεσμία είχαν δώσει οι Ιταλοί στην Ελλάδα προκειμένου να ανοίξει τις πύλες της για να περάσουν τα στρατεύματα τους. Όμως τα ξημερώματα εκείνης της παγωμένης νύχτας ο Εθνικός Κυβερνήτης δεν θα τηρούσε καμία προθεσμία. Βέβαιος ότι οι πύλες δεν θα άνοιγαν, έδωσε διαταγή στα Ελληνικά στρατεύματα να χτυπήσουν μισή ώρα νωρίτερα από το τελεσίγραφο. Έτσι λοιπόν πεντέμισι ώρα το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1940 η μάχη της Ελλάδος ξεκινούσε. Ολόκληρο το ΄Έθνος βρέθηκε αμέσως σε συναγερμό.
Δεν ήταν όμως μόνο το ραδιόφωνο που ξεσήκωσε τον λαό. Οι καμπάνες των εκκλησιών κτυπούσαν μέχρι και το τελευταίο Ελληνικό χωριό. Στα μεγάλα αστικά κέντρα οι σειρήνες ηχούσαν το συναγερμό του Έθνους. Οι Έλληνες σε πόλεις και χωριά ξεχύθηκαν στους δρόμους, αψηφώντας το κίνδυνο των ιταλικών αεροπλάνων, με ένα πατριωτικό παραλήρημα χωρίς προηγούμενο. Νέοι, ηλικιωμένοι, παιδιά όλοι με ασυγκράτητο ενθουσιασμό και με τις γαλανόλευκες ψηλά να κυματίζουν στον αέρα, συνόδεψαν με το δικό τους «ΌΧΙ», το «ΟΧΙ» που είχε δώσει πριν λίγες ώρες ο Εθνικός Κυβερνήτης, ο Ι. Μεταξάς στους Ιταλούς.
Τα πρώτα οχήματα και οι αμαξοστοιχίες κατάφορτα με επιστρατευμένους ξεκινούσαν για το μέτωπο. Ο ενθουσιασμός και οι ζητωκραυγές όσων έμεναν πίσω συνόδευαν τα παλικάρια που ξεκινούσαν για την πρώτη γραμμή. Εν τω μεταξύ οι γυναίκες, οι Ηπειρώτισσες, ως νέες Σουλιώτισες φορτώνονταν στις πλάτες τους πυρομαχικά και τα μετέφεραν μέσα από τις απόκρημνες πλαγιές των παγωμένων βουνών της Ηπείρου, εκεί όπου τα στρατευμένα παιδιά της Ελλάδος έδινα τον υπέρ πάντων αγώνα. Ένας ολόκληρος λαός μέσα σε λίγες ώρες είχε μεταβληθεί σε λαό λεόντων. Τι ήταν όμως αυτό που μετέβαλε τον Ελληνικό λαό σε λέοντα; Ήταν η πίστη, βαθιά στην ψυχή του Έλληνα για τη νίκη, που έγινε τραγούδι στα χείλη του. Και αυτό επετεύχθη με την εθνική ομοψυχία, την εθνική ενότητα, που το καθεστώς της 4ης Αυγούστου 1936 και ο Ι. Μεταξάς, κατάφεραν να εμφυσήσουν στο λαό.
Όσοι έμειναν πίσω άνδρες, γυναίκες, παιδιά, έδειξαν τον ίδιο ενθουσιασμό και λεβεντιά, με αυτούς που πολεμούσαν στην πρώτη γραμμή. Ούτε η χερσαία πολεμική μηχανή του εχθρού, ούτε οι βόμβες της πολεμικής αεροπορίας των Ιταλών, τίποτα, δεν μπορούσε να πτοήσει εκείνο το κρύο πρωινό της 28ης Οκτωβρίου του 1940 τον Ελληνικό λαό. Η λογική είχε παραχωρήσει τη θέση της σε ένα ξέφρενο ενθουσιασμό. Η Ελληνική ιστορία έγραφε νέες σελίδες δόξης και τιμής για τις Ένοπλες Δυνάμεις της πατρίδας. Στα χείλη όλων των μαχητών της πρώτης γραμμής μία λέξη υπήρχε. «Αέρα»! Και πράγματι οι επιδρομείς προσκύνησαν τις τιμημένες Ελληνικές ξιφολόγχες στα κακοτράχαλα Ελληνικά βουνά της Ηπείρου. Όμως και η Εκκλησία αλλά και η πνευματική ηγεσία, έσπευδαν και αυτές να δώσουν το παρών εκείνη τη μεγάλη ημέρα. Έγραφε ο Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος σε μήνυμα του. «…Η Εκκλησία ευλογεί τα όπλα τα ιερά και πέποιθεν, ότι τα τέκνα της Πατρίδοςευπειθούν εις το κάλεσμα Αυτής και του Θεού… Ας μη φοβούμεθα δε μάλλον από των δυναμένων και ψυχήν και σώμα απολέσαι…Αυτός βοηθός και αντιλήπτωρ εν αμύνη κατά της αδίκου επιθέσεως των εχθρών».